રાજકોટ, [જૂન ૭, ૨૦૨૫]: સૌરાષ્ટ્રની ઓળખ સમાન રાજકોટનો પ્રસિદ્ધ લોકમેળો ૨૦૨૫ ફરી એકવાર શરૂઆતથી જ વિવાદોમાં ઘેરાયો છે. ગત વર્ષના SOP (સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેટિંગ પ્રોસિજર) ના કડક નિયમોને કારણે રાઇડ સંચાલકોને મંજૂરી ન મળતા ઊભા થયેલા પ્રશ્નો હજુ પણ વણઉકેલ્યા રહેતા આ વર્ષે પણ મેળાની શરૂઆત પહેલા જ ગરમાવો જોવા મળી રહ્યો છે. લોકમેળા સમિતિ દ્વારા આજથી (શુક્રવાર) આગામી મેળા માટેના સ્ટોલ અને રાઇડ્સના ફોર્મનું વિતરણ શરૂ કરી દેવાયું છે, પરંતુ બપોરના ૨ વાગ્યા સુધીમાં એક પણ ફોર્મ ઉપાડવામાં આવ્યું નથી.
રાઇડ સંચાલકોનો અડગ વલણ, અન્ય સ્ટોલધારકોનું સમર્થન
પ્રાપ્ત વિગતો અનુસાર, રાઇડ સંચાલકોએ સ્પષ્ટપણે જણાવી દીધું છે કે જ્યાં સુધી તેમના SOP સંબંધિત પ્રશ્નોનું નિરાકરણ નહીં આવે ત્યાં સુધી તેઓ એક પણ ફોર્મ ભરશે નહીં. આશ્ચર્યજનક રીતે, રાઇડ સંચાલકોના સમર્થનમાં અન્ય સ્ટોલધારકો અને વેપારીઓએ પણ જ્યાં સુધી રાઇડ સંચાલકોનો પ્રશ્ન હલ ન થાય ત્યાં સુધી ફોર્મ ન ઉપાડવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
મેળા એસોસિએશનની મહત્વપૂર્ણ બેઠક: સર્વાનુમતે ઠરાવની શક્યતા
આજે સૌપ્રથમ વખત બાલ ભવન ખાતે મેળા એસોસિએશન ૨૦૨૫ ની સાધારણ સભાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ બેઠકમાં રાઇડ સંચાલકો, સ્ટોલધારકો તેમજ અન્ય વેપારીઓ સહિત મેળા સાથે સંકળાયેલા મોટી સંખ્યામાં લોકોએ ભાગ લીધો હતો. સૂત્રો પાસેથી મળતી માહિતી મુજબ, આ સાધારણ સભામાં જ્યાં સુધી રાઇડ સંચાલકોની SOP હળવી કરવામાં ન આવે અને તેમને મેળામાં રાઇડ્સ લગાવવાની મંજૂરી ન મળે ત્યાં સુધી એક પણ ફોર્મ ન ઉપાડવા અંગેનો ઠરાવ સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવશે તેવી પ્રબળ શક્યતા છે. આ ઠરાવ મેળા સમિતિ અને જિલ્લા વહીવટી તંત્ર પર દબાણ વધારશે.
કલેક્ટરનો સ્પષ્ટ નિર્દેશ: નિયમોમાં બાંધછોડ નહીં, વૈકલ્પિક તૈયારી
દરમિયાન, આ સમગ્ર વિવાદ અંગે કલેક્ટરે સ્પષ્ટ નિર્દેશ આપ્યો છે. તેમણે જણાવ્યું છે કે “રાઇડ સંચાલકો મેળામાં નહીં આવે તો આપણને કોઈ વાંધો નથી, અમારી બીજી તૈયારી છે જ. રાઇડ અંગેના નિયમોમાં કોઈ ફેરફાર કે બાંધછોડ નહીં થાય.” કલેક્ટરના આ અડગ વલણથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જિલ્લા વહીવટી તંત્ર સુરક્ષાના નિયમો બાબતે કોઈ છૂટછાટ આપવાના મૂડમાં નથી અને જરૂર પડ્યે વૈકલ્પિક વ્યવસ્થા ગોઠવવા પણ તૈયાર છે.
હવે જોવાનું એ રહે છે કે રાઇડ સંચાલકો અને વહીવટી તંત્ર વચ્ચેનો આ ગજગ્રાહ ક્યાં જઈને અટકે છે અને શું લોકમેળો ૨૦૨૫ તેના નિર્ધારિત સમયપત્રક મુજબ રાઇડ્સ સાથે યોજાઈ શકશે કે કેમ. આ અંગેના વધુ સમાચારો માટે જોડાયેલા રહો.
શું છે રાઇડ સંચાલકોની SOP….?
ફાઉન્ડેશન અને સોઇલ રિપોર્ટ ફરજિયાત: રાઇડ લગાવતા પહેલા જમીનની મજબૂતાઈ અને યોગ્ય ફાઉન્ડેશન બનાવવું ફરજિયાત છે. આ માટે સોઇલ ટેસ્ટિંગ કરીને તેનો રિપોર્ટ રજૂ કરવો પડે છે, જેથી રાઇડ સુરક્ષિત રીતે ઊભી રહી શકે. રાઇડ સંચાલકોનો આ બાબતે વાંધો એ હતો કે રાજકોટની જમીન પથરાળ હોવાથી કાયમી ફાઉન્ડેશનની જરૂર નથી, પરંતુ તંત્ર સુરક્ષા મુદ્દે કોઈ સમાધાન કરવા તૈયાર નથી.
રાઇડની રચના અને ડિઝાઇનનું પ્રમાણપત્ર: દરેક રાઇડની ડિઝાઇન અને તેની રચના માન્યતા પ્રાપ્ત ઇજનેર દ્વારા પ્રમાણિત થયેલી હોવી જોઈએ. તેમાં વપરાયેલી સામગ્રી અને બાંધકામની ગુણવત્તા પણ નિર્ધારિત ધોરણો મુજબ હોવી જોઈએ.
પૂર્વ-સ્થાપના નિરીક્ષણ અને પરીક્ષણ: રાઇડ લગાવ્યા પછી, તેને ચાલુ કરતા પહેલા ફાયર વિભાગ, R&B (માર્ગ અને મકાન વિભાગ) અને FSL (ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબોરેટરી) સહિતના સંબંધિત વિભાગો દ્વારા સંપૂર્ણ નિરીક્ષણ અને પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે. આમાં રાઇડનું મિકેનિઝમ, સેફ્ટી લોક્સ, બ્રેકિંગ સિસ્ટમ વગેરેની ચકાસણી થાય છે.
સમયાંતરે જાળવણી અને નિરીક્ષણ: મેળા દરમિયાન પણ રાઇડની નિયમિત જાળવણી અને નિરીક્ષણ ફરજિયાત હોય છે. કોઈપણ ખામી જણાય તો તાત્કાલિક રાઇડ બંધ કરીને તેનું સમારકામ કરાવવું પડે છે.
ઓપરેટર્સની તાલીમ અને લાયસન્સ: રાઇડ ચલાવનારા ઓપરેટર્સ યોગ્ય રીતે તાલીમબદ્ધ અને લાયસન્સ ધરાવતા હોવા જોઈએ. તેમને કટોકટીની પરિસ્થિતિમાં શું કરવું તેની પણ જાણકારી હોવી જોઈએ.
ઇમરજન્સી એક્ઝિટ અને સલામતી ઉપકરણો: દરેક રાઇડમાં ઇમરજન્સી એક્ઝિટની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ અને આગ બુઝાવવાના સાધનો (ફાયર એક્સ્ટિંગ્વિશર) તેમજ અન્ય જરૂરી સલામતી ઉપકરણો ઉપલબ્ધ હોવા જોઈએ.
વીમા કવચ: રાઇડ સંચાલકોએ કોઈ પણ દુર્ઘટનાના કિસ્સામાં જાનહાનિ કે નુકસાન માટે પૂરતું વીમા કવચ ધરાવતું હોવું ફરજિયાત છે.
NOC (નો ઓબ્જેક્શન સર્ટિફિકેટ): ઉપરોક્ત તમામ નિયમોનું પાલન થયા બાદ જ સંબંધિત વિભાગો દ્વારા NOC આપવામાં આવે છે, અને ત્યારબાદ જ રાઇડ ચાલુ કરવાની મંજૂરી મળે છે.
શા માટે રાઇડ સંચાલકો વિરોધ કરી રહ્યા છે?
રાઇડ સંચાલકોનો મુખ્ય વાંધો એ છે કે આ નિયમો ખૂબ જ કડક છે અને તેમને પૂરા કરવામાં સમય અને ખર્ચ વધુ થાય છે. ખાસ કરીને ફાઉન્ડેશન અને સોઇલ રિપોર્ટ જેવી બાબતો તેમના માટે પડકારજનક બની રહી છે, કારણ કે તેમને લાગે છે કે મેળા પૂરતી રાઇડ્સ માટે આટલા કડક નિયમો અવ્યવહારુ છે. જોકે, તંત્ર રાજકોટ અગ્નિકાંડ બાદ લોકોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે આ નિયમોમાં કોઈ બાંધછોડ કરવા તૈયાર નથી.
