GST ટેક્સ સ્લેબમાં મોટો ફેરફાર શક્ય: શું સસ્તું થશે અને શું મોંઘું?

તમારા ખિસ્સા પર સીધી અસર! GST ના નવા નિયમો આવી રહ્યા છે.

કેન્દ્ર સરકાર સામાન્ય માણસના ખિસ્સાને સીધી અસર થાય તેવો એક મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણય લઈ શકે છે. એક અહેવાલ મુજબ, કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા રચાયેલી GST કાઉન્સિલ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) ના ટેક્સ સ્લેબમાં મોટો ફેરફાર કરવાની તૈયારી કરી રહી છે.

એક અહેવાલ મુજબ, કેન્દ્ર સરકારે 12% ટેક્સ સ્લેબને સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. જો આ પ્રસ્તાવ અમલમાં આવે છે, તો તેનાથી ઘણી વસ્તુઓ સસ્તી થઈ શકે છે, જ્યારે કેટલીક મોંઘી પણ થઈ શકે છે. કઈ વસ્તુ 5% GST સ્લેબમાં જશે અને કઈ 18% GST સ્લેબમાં જશે તે GST કાઉન્સિલની આગામી બેઠકમાં નક્કી કરવામાં આવશે. જો આ ફેરફાર થશે, તો તેની અસર લાખો લોકો પર પડશે.

વર્તમાન GST સ્લેબ અને પ્રસ્તાવિત ફેરફાર

હાલમાં ભારતમાં ચાર GST ટેક્સ સ્લેબ લાગુ છે – 5%, 12%, 18% અને 28%. પરંતુ હવે GST ને ત્રણ સ્લેબ સુધી મર્યાદિત કરવાની યોજના છે. આનાથી કર વ્યવસ્થા સરળ બનશે એટલું જ નહીં, પરંતુ સરકાર માટે મહેસૂલ સંતુલન પણ જળવાઈ રહેશે.

શું છે પ્રસ્તાવ?

અહેવાલ મુજબ, મંત્રીઓના જૂથ (GoM) ના સલાહકાર અધિકારીઓ અને નિષ્ણાતો લગભગ સંમત થયા છે કે 12% ટેક્સ સ્લેબ હવે જરૂરી નથી. આ ફેરફારને ટેક્સને ન્યૂટ્રલ રાખીને કર (તર્કસંગતકરણ) ના ભાગ રૂપે માનવામાં આવી રહ્યો છે. જોકે, અંતિમ નિર્ણય GST કાઉન્સિલની આગામી બેઠકમાં લેવામાં આવશે.

જો 12% ટેક્સ સ્લેબ દૂર કરવામાં આવે છે, તો તેના હેઠળ આવતા ઉત્પાદનો અને સેવાઓને 5% ટેક્સ સ્લેબમાં મૂકવામાં આવશે અથવા તેમને 18% ટેક્સ સ્લેબમાં ખસેડવામાં આવશે. આનો અર્થ એ છે કે કેટલીક વસ્તુઓ સસ્તી થશે, જ્યારે કેટલીકની કિંમતો વધી શકે છે.

12% GST હેઠળ આવતા મુખ્ય ઉત્પાદનો અને સેવાઓ

રિપોર્ટ મુજબ, હાલમાં 12% ટેક્સ સ્લેબમાં આ વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે:

• પેકેજ્ડ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ: માખણ, ઘી, ચીઝ, ફળોનો રસ, જામ, નમકીન વગેરે.
• ડ્રાયફ્રૂટ્સ: બદામ, ખજૂર.
• ઘરગથ્થુ વસ્તુઓ: છત્રી, લાકડાનું અથવા શેરડીનું ફર્નિચર.
• સ્ટેશનરી અને એસેસરીઝ: પેન્સિલો, ક્રેયોન્સ, જ્યુટ અને કપાસની થેલીઓ.
• શૂઝ: જેની કિંમત ₹1000 થી ઓછી છે.
• ડાયગ્નોસ્ટિક કીટ અને માર્બલ અને ગ્રેનાઈટ જેવી કેટલીક બાંધકામ સામગ્રી.
• હોટેલ સેવાઓ: દરરોજ ₹7500 સુધીના રોકાણ સુધીની.
• હવાઈ મુસાફરી (નોન-ઈકોનોમી ક્લાસ).
• કેટલીક ખાસ બાંધકામ સેવાઓ.
• મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટ અને વ્યાવસાયિક સેવાઓ.

આમાંથી, જે માલ 5% ટેક્સ કેટેગરીમાં મૂકવામાં આવશે તે ગ્રાહકો માટે સસ્તો થશે, જ્યારે તેમને 18% સ્લેબમાં મૂકવાથી તેમના ભાવમાં વધારો થવાની ખાતરી છે.

GST કાઉન્સિલ ક્યારે નિર્ણય લેશે?

GST કાઉન્સિલ તેની આગામી બેઠકમાં આ મુદ્દા પર ચર્ચા કરશે, જે જૂનના અંતમાં અથવા જુલાઈની શરૂઆતમાં યોજાઈ શકે છે. સંસદનું ચોમાસુ સત્ર 21 જુલાઈથી શરૂ થશે અને તે પહેલાં તેના પર નિર્ણય લેવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. જોકે, અહેવાલમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે અત્યાર સુધી GoM નો અંતિમ અહેવાલ GST કાઉન્સિલને સુપરત કરવામાં આવ્યો નથી. અત્યાર સુધી કોઈપણ ટેક્સ સ્લેબમાં ઘટાડો અથવા મુક્તિ માટે કોઈ ઔપચારિક ભલામણ કરવામાં આવી નથી.

સામાન્ય માણસ પર કેવી અસર પડશે?

જો આ દરખાસ્ત મંજૂર થાય છે, તો તેની સીધી અસર ઘરના બજેટ પર પડશે. જે વસ્તુઓનો ટેક્સ 12% થી ઘટીને 5% થશે તે પેક્ડ ફૂડ કે સ્ટેશનરી જેવી સસ્તી થશે. જ્યારે જે વસ્તુઓનો ટેક્સ 18% થશે તેની કિંમત હોટલ સેવાઓ કે હવાઈ મુસાફરી જેવી વધશે.

આ ફેરફારનો હેતુ કર પ્રણાલીને વધુ સરળ, અસરકારક અને આવક-સંતુલિત બનાવવાનો છે, પરંતુ એ પણ સાચું છે કે આનાથી સામાન્ય માણસના ખિસ્સા પર અસર પડશે. હવે જોવાનું એ રહેશે કે આ અસર રાહત આપશે કે બોજ વધારશે.