ગુજરાતના 11 ડેમ ‘હાઈ એલર્ટ‘ પર, 13 ‘એલર્ટ‘ અને 10 ‘વોર્નિંગ‘ પર: ભારે વરસાદથી જળસપાટીમાં ઉછાળો
ગાંધીનગર, [18-06-2025]: ગુજરાતમાં મેઘરાજાની મહેર ચાલુ રહેતા રાજ્યભરના ડેમોમાં પાણીની ભારે આવક નોંધાઈ રહી છે. સઘન વરસાદને પગલે રાજ્યના જળસંપત્તિ વિભાગ દ્વારા ડેમોની જળસપાટી પર સતત નજર રાખવામાં આવી રહી છે અને સ્થિતિને આધારે વિવિધ ડેમોને ‘હાઈ એલર્ટ‘, ‘એલર્ટ‘ અને ‘વોર્નિંગ‘ પર મૂકવામાં આવ્યા છે.
તાજેતરના અહેવાલો અનુસાર, ગુજરાતના 11 જેટલા ડેમોને ‘હાઈ એલર્ટ‘ પર રાખવામાં આવ્યા છે, જ્યારે 13 ડેમ ‘એલર્ટ‘ પર છે અને અન્ય 10 ડેમ પર ‘વોર્નિંગ‘ સિગ્નલ લગાવવામાં આવ્યા છે.
ડેમોની વર્તમાન સ્થિતિ અને તેના માપદંડ
ડેમોની જળસપાટીના આધારે તેમને વિવિધ કેટેગરીમાં મૂકવામાં આવે છે:
- હાઈ એલર્ટ (High Alert): જ્યારે ડેમ તેની કુલ સંગ્રહ ક્ષમતાના 90 ટકાથી વધુ ભરાય ત્યારે તેને ‘હાઈ એલર્ટ’ પર મૂકવામાં આવે છે. આ સ્થિતિમાં પાણી છોડવાની અથવા છોડવાની તૈયારી રાખવાની જરૂર પડી શકે છે.
- એલર્ટ (Alert): જો ડેમ 80 ટકાથી વધુ ભરાયેલો હોય ત્યારે ‘એલર્ટ લેવલ’ જાહેર કરવામાં આવે છે. આ ડેમો પર વિશેષ દેખરેખ રાખવામાં આવે છે.
- વોર્નિંગ (Warning): જ્યારે ડેમ 70 ટકાથી વધુ ભરાયેલો હોય ત્યારે ‘વોર્નિંગ’ જાહેર કરવામાં આવે છે. આ ડેમોમાં પાણીની આવક અને જળસપાટી પર નજર રાખવાનું શરૂ કરી દેવાય છે.
કયા ડેમો છે કઈ સ્થિતિમાં?
તાજેતરના વરસાદ બાદ, વિવિધ જિલ્લાઓમાં આવેલા કેટલાક ડેમો આ સ્થિતિમાં જોવા મળ્યા છે:
હાઈ એલર્ટ પરના ડેમ (90% થી વધુ ભરાયેલા):
- સુખી ડેમ (છોટાઉદેપુર): 95.86%
- કડાણા ડેમ (મહીસાગર): 95.60%
- પાનામ ડેમ (પંચમહાલ): 97.41%
- ધતારવડી (અમરેલી): 100%
- સુરજવાડી (અમરેલી): 100%
- રોજકી (ભાવનગર): 100%
- બાગડ (ભાવનગર): 100%
- રંગોલા (ભાવનગર): 100%
- ધોળીધજા (સુરેન્દ્રનગર): 100%
- માલણ (ભાવનગર): 91%
- શેત્રુંજી ડેમ (ભાવનગર): આ ડેમ 94.52% ભરાતા રૂલ લેવલ સુધી પહોંચી ગયો છે અને પાણી છોડવાનું શરૂ કરાયું છે.
એલર્ટ પરના ડેમ (80% થી વધુ ભરાયેલા):
- મચ્છુ-III (મોરબી): 84.23%
- વાડી (અમરેલી): 83.43%
- માલપરા (બોટાદ): 82.61%
- પિંગળી (ભાવનગર): 82.46%
- કાળાગોઘા (કચ્છ): 82.13%
- રાજાવાલ (ભાવનગર): 80.26%
- ઉકાઈ ડેમ (તાપી): 86.00%
- કરજણ ડેમ (નર્મદા): 81.56%
- દમણગંગા ડેમ (વલસાડ): 82.75%
વોર્નિંગ પરના ડેમ (70% થી વધુ ભરાયેલા):
- ખંભાળા (બોટાદ): 79.37%
- ખારો (ભાવનગર): 79.33%
- ભાદર-II (રાજકોટ): 75.41%
- આજી-II (રાજકોટ): 73.29%
- હાનોલ (ભાવનગર): 72.5%
- કાળુભાર (બોટાદ): 72.33%
નર્મદા ડેમની સ્થિતિ
ગુજરાતની જીવાદોરી સમાન સરદાર સરોવર નર્મદા ડેમ માં પણ પાણીની આવક જોવા મળી રહી છે. હાલમાં નર્મદા ડેમની સપાટી 119.72 મીટર પર સ્થિર છે અને તેમાં પાણીની આવક ચાલુ છે. સરદાર સરોવર ડેમ હાલ 51.59% ભરાયેલો છે.
તંત્ર દ્વારા સતર્કતા
ભારે વરસાદ અને ડેમોમાં પાણીની સતત આવકને જોતા, રાજ્યનું જળસંપત્તિ વિભાગ અને સ્થાનિક વહીવટી તંત્ર સતર્ક બન્યું છે. નીચાણવાળા વિસ્તારો અને નદી કાંઠાના ગામોને સાવચેત રહેવા માટે સૂચનાઓ આપવામાં આવી રહી છે. આગામી દિવસોમાં પણ જો ભારે વરસાદ ચાલુ રહેશે તો ડેમોમાંથી પાણી છોડવાની ફરજ પડી શકે છે, જેના માટે તંત્ર દ્વારા સંપૂર્ણ તૈયારીઓ રાખવામાં આવી છે. નાગરિકોને પણ વરસાદી પાણી ભરાતા વિસ્તારોથી દૂર રહેવા અને તંત્ર દ્વારા અપાતી સૂચનાઓનું પાલન કરવા અપીલ કરવામાં આવી છે.
